ارتودنسی دو مرحله ای یا دو فاز چیست و چگونه انجام میشود؟

ارتودنسی دو مرحله‌ای یا دو فاز چگونه انجام می‌شود؟

به طور کلی باید گفت که این نوع ارتودنسی طی دو مرحله پیش از رشد دندان‌های دائمی و پس رشد، انجام می‌شود که بین آنان فاز استراحت نیز وجود دارد. در ادامه به توضیح این مراحل با جزئیات بیش‌تری می‌پردازیم.

فاز اول

فاز اول در واقع مرحله‌ای است که پیش از رویش کامل دندان‌های دائمی کودکان صورت می‌گیرد. در این فاز در واقع شرایط اولیه برای رشد صحیح و سالم استخوان فک و همچنین دندان‌ها فراهم می‌شود.

معمولا فاز اول، بین سنین ۶ تا ۹ سال رخ می‌دهد که در برخی موارد تا ۱٠ سال نیز ممکن است. انجام فاز اول ارتودنسی از طریق قراردهی بریس بر روی دندان‌های نیازمند اصلاح (نه لزوما همه دندان‌ها)، استفاده از ارتودنسی ثابت یا متحرک، استفاده از هدگیر (برای رفع ناهنجاری‌های مربوط به فک در صورت لزوم) و همچنین استفاده از نگهدارنده فضای دندانی (جهت ایجاد فضای کافی برای دندان‌های دائمی آینده) صورت می‌پذیرد.

بسته به صلاح‌دید دندانپزشک، موارد گفته شده در صورت لزوم در فاز اول برای ایجاد شرایط رشد مناسب برای دندان‌های دائمی، انجام می‌شوند. منظور از شرایط رشد مناسب این است که فضای کافی برای رشد و وجود دندان‌های دائمی فراهم شود تا کودک در آینده دچار ازدحام و شلوغی در فک نشود.

مرحله اول به طور میانگین طی۱۸ الی ۱۹ ماه پایان می‌پذیرد که در طول آن در فواصل زمانی متعدد، باید به دندانپزشک جهت معاینه و مراقبت مراجعه کرد. اما خوب است بدانید که نمی‌توان در مورد مدت زمان لازم نظر کاملا قطعی داد؛ درمانی که یک فرد ممکن است در طی چند ماه جواب دهد در فردی دیگر ممکن است به سال‌ها زمان برای نتیجه دادن نیاز داشته باشد.

فار استراحت

فاز استراحت در واقع بازه زمانی بین فاز اول و فاز دوم است. زمانی که ابزارهای مربوط به فاز اول برداشته شده، درمان این مرحله پایان یافته و کودک در مرحله انتظار برای فاز دوم به سر می‌برد. گفتنی است که در این فاز، همچنان ارتباط کودک با دندانپزشک و انجام معاینه‌های مربوطه لازم است؛ تا زمانی که دندانپزشک او زمان مناسب برای شروع فاز دوم را تشخیص دهد.

فاز دوم

فاز دوم ارتودنسی در واقع همان نوعی از ارتودنسی است که تقریبا همه ما با آن آشنایی نسبی داریم. این فاز زمانی آغاز می‌شود که کودک تمامی دندان‌های شیری خود را از دست داده باشد و فرآیند رشد دندان‌های دائمی او به حد مناسبی رسیده باشد. پس از تشخیص زمان مناسب توسط دندانپزشک متخصص، در این فاز دندان‌های دائمی کودک مرتب شده و بریس‌ها بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند.

اقدامات لازم برای جلوگیری از آندربایت، اوربایت و کراس‌بایت در فاز اول انجام می‌شود. اگر با این وجود، این ناهنجاری‌ها رخ دهند؛ در فاز دوم اصلاح شده و برای همیشه برطرف می‌شوند.

این فاز معمولا در سن ۱۲ یا ۱۳ سالگی آغاز می‌شود و طول درمان آن از ۱۲ تا ۲٠ ماه یا حتی بیش‌تر خواهد بود.

با نحوه چگونگی انجام ارتودنسی دو فاز آشنا شدید. این نوع ارتودنسی برای کودکانی انجام می‌شود که احتمال بروز مشکلات حد متوسط تا شدید در وضعیت فک و دندان در آنان تشخیص داده می‌شود. در واقع اگر در صورت لزوم به انجام ارتودنسی دو مرحله‌ای از انجام آن اجتناب شود؛ کودک در آینده با مشکلات شدید و درمان‌های شدیدتری نظیر جراحی فک و دندان دست و پنجه نرم خواهد کرد. از طرفی دیگر، موضوع زیبایی مطرح است. تاثیر دندان بر زیبایی مسئله‌ای غیرقابل انکار است؛ مسئله‌ای که بر اعتماد به نفس کودکان تاثیر بسیاری دارد. بنابراین انجام ارتودنسی مناسب با وضعیت فک و دندان‌های کودک می‌تواند در داشتن کودکی سالم‌تر، شادتر و با اعتماد به نفس بیش‌تر تاثیر به‌سزایی داشته باشد.

آیا کودک من به ارتودنسی دو فاز نیاز دارد؟

همان‌طور که گفته شد تشخیص نهایی لزوم انجام ارتودنسی دو فاز با دندانپزشک متخصص است؛ اما خوب است بدانید که این نوع ارتودنسی بیش‌تر برای چه مواردی توصیه می‌شود.

اولین مورد، کودکانی هستند که سابقه‌ای طولانی (بیش از پنج سال) در مکیدن انگشتان خود به خصوص انگشت شست دارند. در واقع مکیدن انگشتان در طولانی مدت، باعث تاثیر منفی بر جهت و شکل دندان‌های تازه رشد کرده بر فک می‌شود.

دسته دوم کودکانی هستند که در گاز زدن غذا مشکل دارند. اشکال در جویدن صحیح غذا نشان از مشکل جدی در وضعیت فک و دندان‌ها دارد.

مورد بعدی، کودکانی هستند که با مشکلاتی نظیر اوربایت، آندربایت و کراس‌بایت رو به رو هستند. اوربایت به همپوشانی بیش ۳ میلی متری دندان‌ها بالایی بر روی دندان‌های جلو گفته می‌شود؛ به طوری که بین آن‌ها فاصله وجود داشته باشد. وجود فاصله بین دندان‌های پایینی و بالایی، به طوری که دندان‌های پایینی جلوتر قرار بگیرند ‌را آندربایت و عدم هم‌ترازی دندان‌های بالا و پایین را کراس‌بایت می‌گویند.

ارتودنسی دو فاز شامل کودکانی نیز می‌باشد که دندان‌های شیری خود را زودتر یا دیرتر از موعد نیز از دست داده‌اند؛ به این دلیل که نیفتادن به موقع دندان‌های شیری اثر منفی بر رشد صحیح دندان‌های دائمی دارد.

مراقبت‌های پس از انجام ارتودنسی دو فاز

مراقبت در ارتودنسی دو مرحله‌ای به علت رخ دادن در طی دو مرحله نسبتا طولانی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که برای نتیجه دادن درمان، امری حیاتی به حساب می‌آید. از طرفی دیگر، کودکان و نوجوانان چندان از اهمیت و نحوه انجام این کار اطلاعی ندارند. مهم است که والدین در وهله اول، از میزان اهمیت و تاثیر مراقبت‌های پس از ارتودنسی بر نتیجه، آنان را آگاه ساخته و نحوه انجام آن را به آنان یاد دهند.

مسواک و نخ دندان

به عنوان والد کودک، بهتر است که ابتدا نحوه صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به کودک دلبندتان آموزش دهید؛ سپس بعد از صرف هر وعده غذایی، از او بخواهید که با استفاده از مسواک و خمیردندان مناسب و همچنین نخ دندان، سطح دندان‌ها و فضای بین آن‌ها را پاکسازی نماید. رعایت بهداشت با جلوگیری از تجمع جرم و باکتری، از ایجاد عفونت جلوگیری می‌نماید.

غذاهای نامناسب!

به کودک خود اجازه ندهید که غذاهای سفت را میل کند. از دیگر غذاهایی که کودک تحت درمان ارتودنسی دو فاز باید از آن اجتناب کند؛ غذاهای چسبنده است.

معاینات را جدی بگیرید.

برخی از والدین تصور می‌کنند که چکاب‌های دوره‌ای اهمیت چندانی ندارند. اما واقعیت این است که این چکاب‌ها برای تشخیص این‌که درمان به طور صحیح پیش می‌رود صورت می‌گیرند. غفلت از اهمیت معاینات ممکن است به نتایج فاجعه‌باری تبدیل شود.

سخن آخر

به عنوان آخرین نکته باید گفت که از اهمیت دانش و تجربه متخصص دندانپزشکی و همچنین میزان تاثیر تجهیزات و فناوری‌های مورد استفاده نباید غافل شد. ارتودنسی دو فاز فرآیند حساسی است که بر آینده کودکان تاثیر بسیاری دارد. کلینیک دندانپزشکی رایامهر با بهره‌گیری از تخصص و دانش متخصصین باتجربه، تجهیزات نوین مطابق با فناوری‌های جدید روز دنیا، انتخاب خوبی برای داشتن یک ارتودنسی بی‌دردسر خواهد بود.